In het uitoefenen van zijn hobby zal de radiozendamateur geconfronteerd worden met regelgevingen op drie vlakken:

• Het telecommunicatieaspect, gereguleerd door het BIPT

Het BIPT (Belgisch Instituut voor Post en Telecommunicatie) is het regulerend orgaan van de post- en telecommunicatiesector in België en is opgericht door de wet van 21 maart 1991. Die beheert en controleert o.a. de toepassing van de wetgeving voor radioamateurs. De wetgeving betreffende het telecommunicatieaspect wordt in regel door de specialisten van het BIPT, in samenwerking met de radioamateurs opgesteld. De regelgeving zelf bestaat in de vorm van een aantal wetten, Koninklijke Besluiten en Ministeriële Besluiten.

Het is duidelijk dat elke radioamateur individueel geen gesprekspartner kan zijn voor het BIPT. Zoals in de dagdagelijkse politiek dienen de radioamateurs zich te groeperen binnen een vereniging. Die zal dan, als een soort syndicaat, bij de overheid hun belangen verdedigen. In België vertegenwoordigt de UBA (Koninklijke Unie van de Belgische zendamateurs) sedert meer dan een halve eeuw zowat de totaliteit van alle radioamateurs.

• Het aspect van de regelgeving rond ruimtelijke ordening

Bij het oprichten van antennes dienen de radioamateurs zich te houden aan de bouwvoorschriften die hen door het gewest en de gemeente worden opgelegd. In regel zal de radioamateur steeds contact opnemen met de dienst voor Ruimtelijke Ordening van de gemeente waar hij zijn antennes wenst op te stellen. Op advies van de gemeentelijke ambtenaar zal hij volgens de geldende regels een bouwaanvraag indienen voor het plaatsen van zijn antennes. Wanneer er problemen zijn tijdens de aanvraagprocedure dan kan hij steeds beroep doen op het advies van de verantwoordelijke van de UBA.

• Het aspecten van de HF-straling en de invloed ervan op de gezondheid

In 2001 werd ook een regelgeving van kracht volgens welke het elektromagnetisch veld veroorzaakt door elke zendantenne aan bepaalde maximum normen is onderworpen. Het is het BIPT die deze aangelegenheid coördineert. De UBA kan ook hier de radioamateurs helpen bij het samenstellen van een dossier.

De radioamateur

Het ministeriële besluit van 9 januari 2001 definieert de radioamateur als "een persoon die uitsluitend voor zichzelf en zonder enig geldelijk voordeel belang stelt in de techniek van radio-elektriciteit en die zijn bekwaamheid om een amateurstation aan te leggen en te doen werken overeenkomstig dit besluit heeft bewezen".

Het toezicht op de naleving van de wetgeving ligt in handen van het BIPT (Belgisch Instituut voor postdiensten en telecommunicatie). Het bezit en uiteraard ook het gebruik van een radiozender zonder toelating (dus zonder machtiging) is bij wet verboden en kan tot vervolging en een correctionele straf leiden!

Examens en vergunningen

Elk jaar richt het BIPT examens in voor het bekomen van een radioamateurcertificaat. Met dat certificaat kan een vergunning worden aangevraagd. Meer hierover onder "examens".

Controle

Het radioamateurstation, het type van uitzendingen (modulatiemode) en de aard van de uitzendingen (inhoud) moeten voldoen aan de wettelijke vereisten. Het radioamateurstation kan op elk ogenblik gecontroleerd worden door de agenten van het BIPT. Zware overtredingen kunnen leiden tot tijdelijke en zelfs tot definitieve intrekking van de vergunning.

Storingen

De vergunninghouder is ertoe genoopt alles in het werk te stellen om eventuele storingen bij de buren en bij openbare of private telecommunicatiediensten te elimineren. Hij zal steeds en onvoorwaardelijk zijn maximale medewerking verlenen om de storingsproblemen zo vlug mogelijk uit de wereld te helpen. Hij moet zelfs, in geval van optredende storingen, de uitzendingen onmiddellijk staken. Samen met de persoon of de instantie bij wie de storingen zich voordoen, zal op een constructieve wijze naar een oplossing worden gezocht.

Op vraag van zijn leden zal de UBA bijstand verlenen bij het oplossen van storingsproblemen. In laatste instantie kan de radioamateur ook de tussenkomst van het BIPT inroepen. Lang niet altijd is de oorzaak van de storingen gelegen bij het radioamateurstation.

In andere landen

De Belgische vergunning is voor kortstondig gebruik (minder dan 3 maanden) ook geldig in meer dan 26 landen van Europa alsook enkele landen buiten Europa (zoals de USA, Canada, Israël, enz). Dat geldt voor alle landen die het CEPT T/R 51-01 akkoord hebben ondertekend. Op vakantie of op zakenreis kun je zonder verdere administratieve rompslomp in die landen je hobby beoefenen. Met andere landen bestaan er dan overeenkomsten van wederkerigheid waarbij tijdelijke vergunningen van beperkte duur (vb. 1 jaar) kunnen worden verleend, op voorwaarde dat je tijdig de nodige formaliteiten vervult. De buitenlandse gelicentieerde radioamateurs kunnen eveneens op basis van dat CEPT-akkoord in België hun hobby blijven beoefenen. Zij mogen daarbij hun eigen roepteken gebruiken maar dan voorafgegaan door ON/. Het is evident dat de radioamateurs van niet CEPT-landen, waarmee geen wederkerigheids akkoord bestaat, ook een tijdelijke vergunning kunnen aanvragen. Aan hen wordt door het BIPT een ON9-roepteken toegekend.

De Belgische prefixen

In België staat het BIPT in voor de toekenning van de roeptekens. De roeptekens zijn samengesteld uit een prefix en een suffix. De prefixen worden door internationale afspraken vastgelegd. De prefixgroep OO tot OT is aan België toegewezen. Binnen die groep heeft de Belgische overheid de prefixen ON1, ON3, ON4, ON5, ON6, ON7, ON8 en ON9 aan de radioamateurs toegekend. Uitzonderlijk, bij speciale gelegenheden, en op aanvraag van de individuele radioamateur worden ook de prefixen OO, OP, OR, OS en OT toegekend.