UBAKoninklijke Unie van de Belgische Zendamateurs vzw

slideshow 1

Photo: Couloir

Loodvrij solderen

RoHS logo(25 oktober 2004, ivu) Per 1 juli 2006 worden de Europese WEEE (Waste in Electrical and Electronic Equipment) en RoHS (Restriction of Hazardous Substances in Electrical en Electronic Equipment) richtlijnen van kracht.

Wat is RoHS?

De zogenaamde RoHS richtlijn van 27 januari 2003 verbiedt het gebruik van bepaalde stoffen in elektronische en elektrotechnische apparatuur, die op de markt worden gebracht vanaf 1 juli 2006. De verboden stoffen zijn lood, kwik, cadmium, hexavalent chroom, polybrominated biphenyls (PBB) en polybrominated biphenyl ethers (PBDE).

Wat is WEEE?

De richtlijn 2002/96/EC en de gewijzigde richtlijn 2003/108/EC zijn gericht op het elektrisch en elektrotechnisch afval. Naast recycling worden hergebruik en andere vormen van opnieuw benutten aangemoedigd. Er bestaan hergebruikdoelstellingen, die variëren per productcategorie en gearchiveerd worden met ingang van 31 juni 2006. Producenten, die hun producten na 13 augustus 2005 op de markt brengen, moeten garanderen dat hun collectie, behandeling en hergebruik voldoen aan de lijst Annex IA toepassingen, behorend bij de WEEE-richtlijn.

Door deze richtlijnen zal het in de Europese Unie verboden zijn om elektronische apparaten op de markt te brengen met loodhoudende soldeerlegeringen. Ook zullen elektronica onderdelen loodvrij moeten zijn.

Het bekende zachtsolderen op basis van lood-tinlegeringen zal verdwijnen. Ook de radio amateur zal de overstap moeten maken naar loodvrije legeringen, andere vloeimiddelen (fluxen) en hogere temperaturen.

De meest gebruikte legering voor het handsolderen wordt dan een zogenaamde SAC (Sn (tin), Ag (zilver), Cu (koper) legering) met een smeltpunt van 217°C.

De soldeertemperatuur is 34 graden hoger dan met het klassieke lood-tin soldeer (smeltpunt 183°C) en deze hogere temperatuur moet ook langer toegepast worden, waardoor een grotere kans op beschadiging van component en printplaat ontstaat.

De grootste uitdagingen bij het loodvrij solderen zijn de hogere temperatuur waarbij gesoldeerd wordt en de hogere oppervlakte spanning van het nieuwe soldeer wat daardoor minder vloeit (slechtere wetting) en hierdoor bestaat het gevaar voor soldeerballetjes, soldeerbruggen enz...

De levensduur van de soldeerstift wordt nadelig beïnvloed door de SAC legering en de hogere temperaturen.

De gebruikte vloeimiddelen dienen sterker te zijn om de grotere oppervlaktespanning te breken.

Het is visueel niet waar te nemen of een betrouwbare loodvrije soldeerverbinding tot stand is gekomen. Een loodvrije soldeerverbinding blinkt niet en ziet er korrelig uit.

Loodvrij soldeertin is een stuk duurder dan het klassieke lood-tin soldeer.

De verkrijgbaarheid van componenten met loodvrije "leads" voor handsolderen wordt wellicht een probleem.

Vooralsnog is er door Europa geen einddatum gesteld op het herstellen van elektrische en elektronische apparatuur middels loodhoudend soldeertin. Bij een herstelling is het zaak er op te letten welke soldeerlegering er origineel gebruikt werd. De kleinste hoeveelheid lood in een loodvrije soldering maakt deze onbetrouwbaar. In geval van twijfel is het aangeraden om de herstelling met loodhoudend soldeertin uit te voeren.

Links:

WEEE (Waste in Electrical and Electronic Equipment)
http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32002L0095:NL:HTML

RoHS (Restriction of Hazardous Substances in Electrical and Electronic Equipment)
http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32002L0096:NL:HTML

Reacties aan on4ivu [at] skynet [dot] be