UBAKoninklijke Unie van de Belgische Zendamateurs vzw

slideshow 1

Photo: Couloir

Ontvangst en decodering van OUFTI-1


De laatste fase van de voorbereiding van de lancering van OUFTI-1 is aangebroken.
Het ULG-team is vandaag afgereisd naar Kourou om de lancering bij te wonen.

Wat heb je nodig om OUFTI-1 te ontvangen?

  • een multimode (CW/SSB) 2m ontvanger of een Funcube Dongle
  • een antenne (azimut/elevatie gestuurd of gewoon met de hand uitgericht)
  • een PC met een tracking programma (WxTrack, Orbitron …) en het OUFTI-1 decodeerprogramma

OUFTI-1 zal in eerste instantie in morsecode uitzenden. Het is nog 2 tot 3 weken wachten op het AX25 baken, tot de satellietrotatie gestabiliseerd is en de zonnepanelen de batterijen voldoende hebben geladen. De datum voor de activering van de D-STAR mode ligt nog niet vast. Een eenvoudige CW/SSB ontvanger volstaat dus, met als alternatief een "Funcube Dongle" of een (beduidend minder gevoelige) DVB-T stick.

Het zendvermogen van het CW-baken is 100 mW. Zonder gerichte antennes zal de ontvangst moeilijk zijn. Op het moment dat de satelliet boven de horizon komt, bevindt hij zich op 3.000 km afstand en zal er veel omgevings-QRM zijn. Een winstantenne verdient de voorkeur, bijvoorbeeld een kleine 3 of 4 elementen yagi die handmatig wordt gericht naar de opkomende satelliet. Een kompas volstaat om de antenne uit te richten, gezien de brede openingshoek van dergelijke antenne. Zodra de satelliet is opgekomen, kan je hem met de hand blijven volgen, zoekend naar het sterkste signaal. Uiteraard moet er vrij zicht zijn naar de satelliet. Bomen of gebouwen verhinderen de ontvangst wanneer de satelliet zich nabij de horizon bevindt.

Het CW-baken zendt uit op 145,980 MHz, maar bij het begin van een satellietdoorgang is er een dopplerverschuiving van +3 kHz. Het loont dus om in USB te ontvangen (met een IF van 3 kHz) op 145.982 kHz en regelmatig de VFO lager in frequentie bij te stellen.

Vergeet niet dat het baken 2 minuten zendt en daarna 1 minuut zwijgt. Laat je dus niet ontmoedigen omdat je het baken niet meteen hoort.

Als je over een PC beschikt met een satelliet tracking programma (zoals WxTrack of Orbitron), kopieer dan de volgende 'TLE' (Two Line Elements = baangegevens) naar een bestand OUTFI1.txt. De waarden zijn benaderend. Na enkele dagen zal NORAD de actuele omloopgegevens publiceren, zie http://www.celestrak.com.

De voorlopinge TLE:

OUFTI-1
1 00001U 00001A   16113.99330000  .00000000  00000-0  00000-0 0  0012
2 00001  98.2172 121.5194 0152400 241.4610 358.4169 15.02516156 00014


Hoe de telemetriegegevens decoderen

De telemetriecodering is vrij ingewikkeld. Na het bericht "HI HI de OUFTI1" volgt een reeks tekens die vertaald moeten worden om de spanning van de zonnepanelen, die van de batterijen, enz… weer te geven.

Het ULG OUFTI team heeft een programma ontwikkeld om alles eenvoudiger te maken. Het decodeert de morsecode en toont de waarden op het beeldscherm. Koppel de audio-uitgang van de ontvanger met de audio-ingang van de PC (eventueel via een interface met galvanische scheiding) en start het programma. De morsecode wordt gedecodeerd en toont de ontvangen waarden.



De lancering volgen

ESA beschikt over een eigen TV-kanaal op Eutelsat7B, dat ook via het internet wordt verdeeld http://www.esa.int/spaceinvideos/ESA_Web-TV. Vanaf 20:40 UTC (22h40 Belgische tijd) zijn de voorbereidingen en de lancering live te volgen.

Radioamateurs kunnen hun waarnemingen delen via IRC http://webchat.freenode.net/?channels=#cubesat.

De Amerikaanse radioamateurs krijgen de primeur om de eerste uitzendingen om 0:20 UTC op te vangen, net na het ontplooien van de antennes en het inschakelen van de zender. Wij zullen moeten wachten tot 04:05 UTC (6h05 Belgische tijd) voor een doorgang tot 4° elevatie. De volgende doorgang om 05:38 UTC (7h38 Belgische tijd) heeft een maximum elevatie van 41°!

73 en goede ontvangst toegewenst,
ON6TI